Ponte de Pontesampaio

Na desembocadura do Río Verdugo, que verte as súas augas na Ría de Vigo, atopámonos unindo os termos municipais de Pontevedra e Soutomaior ao que se considera todo un símbolo da comarca: a ponte de Pontesampaio, que dá nome á localidade.

A ponte está situado entre a localidade de Arcade (Soutomaior) na marxe meridional do río e a de Pontesampaio (Pontevedra) na marxe setentrional. Construído sobre unha antiga cimentación romana (aínda que a ponte que conservamos hoxe é propiamente medieval), a ponte de Pontesampaio, de 144 m de lonxitude, une ambas as beiras estendéndose sobre as augas cos seus dez arcos apuntados e os seus poderosos tallamares, sustentados sobre roca. A ponte actualmente conservada presenta modificacións e reconstrucións efectuadas durante os séculos XVI e XVII.

As primeiras referencias históricas á ponte de Pontesampaio datan dos séculos X-XI, cando era coñecido como “Ponti Sancti Pelagli de Lutto” (Puente de Santo Paio de Lodo) e era propiedade dos Condes de Borgoña. Dise que no ano 997, Almanzor, caudillo da Al-Ándalus cruzouno esnaquizando ao seu paso a fortaleza que a defendía. Conta a lenda que nas proximidades da ponte erguíase a mítica fortaleza de San Paio de Lodo, praza na que trabaron batalla os exércitos de Doña Urraca e do Arcebispo Gelmírez. O paso pola ponte estaba suxeito a peaxe, pero grazas ao Arcebispo compostelán Diego Gelmírez, a peaxe tocou ao seu fin no século XII.

O acontecemento máis importante que tivo á ponte de Pontesampaio como escenario foi sen dúbida a heroica batalla de Pontesampaio entre as tropas napoleónicas e os patriotas españois. A finais de marzo de 1809, os españois reconquistaron as vilas de Vigo, Tui e Pontevedra, ata que o exército francés destacado na zona retirouse. Uns meses máis tarde, entre os días 7 e 8 de xuño, os franceses volveron con novas tropas para recuperar as terras perdidas e víronse obrigados a atravesar a Ponte de Pontesampaio. Foi entón cando o pobo español logrou deter o avance francés e expulsou  definitivamente ao invasor fóra de terras galegas. Esta gran vitoria da nación española recibiu tal ovación popular que se erixiu un gran número de placas conmemorativas no lugar, e foi homenaxeada en multitude de lugares españois.

A pesar da súa antigüidade, aínda a día de hoxe, a vella ponte de Pontesampaio; a mesma dos días de Almanzor, Doña Urraca e a Guerra da Independencia Española, segue soportando o tráfico motorizado, a pesar de que ambas as beiras do Verdugo están unidas polas pontes da estrada nacional 550, Tui-A Coruña, e polo de ferrocarril.

Nas proximidades da ponte de Pontesampaio podemos gozar de fermosas paisaxes ribeiregas, nas que pasear e relaxarse, así como de diversos puntos conmemorativos e de información nos que ampliar os nosos coñecementos da historia local.